EEN LEKKERE DOOD
Wat eten wij bij afscheid en rouw?
Ik had vriendin L. beloofd te komen kijken naar de tentoonstelling in koffieshop “Tot zo ver”.
Zelf had ik zojuist twee begrafenissen van twee dierbare vrienden meegemaakt. De tranen zaten nog wat los, het vliesje rouw was flinterdun. Zou ik bestand zijn tegen de gevoelens die de tentoonstelling in “Tot zo ver” bij mij zouden worden opgeroepen?
Dus een beetje onzeker ging ik met L. mee. Ik stapte achter haar aan, over de drempel, de eerste tentoonstellingszaal binnen. Een serene spierwitte zaal, waarbij het eerste object meteen al “raak’ was.
Een koffiekop, die prominent op een zuil stond. Een kop waarin de koffie bewoog, of er zojuist in was geroerd. Uitnodigend! Een “bakkie troost”. We zijn hier in Amsterdam, daar mag je dat gewoon plat zeggen. Een bakkie troost!
Ik bleef gefascineerd staren naar de kop, waarin de koffie bewoog of er zojuist in was geroerd. Brutaal stak ik even mijn vinger in de koffie in de kop. IJskoud! Maar de suggestie van dat welkomst-bakje-koffie, was heel groot. Wat een grandioze opening van een tentoonstelling die over eten bij afscheid en rouw gaat met de titel: “Een lekkere dood”. Na die kop ijskoude bewegende koffie was mijn nieuwsgierigheid voldoende geprikkeld om de rest te gaan bezichtigen. L. schuift mij de magnifieke catalogus van de tentoonstelling toe, met de omvang van een blad met goedgevulde inhoud over wat wij hier te zien krijgen. Ik blader en vind meteen de pagina (42) , waarop we lezen, wat verschillende celebrities als laatste maaltijd aten. Zoals Lady Diana, de verongelukte prinses, at voor ze na dat auto ongeluk stierf heel lekker; gebakken tong en daarna een toetje. Ook griezels als Adolf Eichmann en Slobodan Milošević dronken en aten nog iets, maar dat mag U hier zelf komen opzoeken! Ze zitten op de tentoonstelling gezamenlijk aan één tafel!!
Er is ook een plek, waar je aan geuren kunt snuffelen. De geuren van het einde: bitter, hout, troost, aarde en hemels.
Ik moest giechelen, toen ik een bescheiden plek vond voor Nederlands rouw-voedsel. Krakelingen, groot en klein, het symbool van het eeuwige leven. Maar vooral de Brabantse krentenmik, die diep-zwart zag van een enorme hoeveelheid zwarte krenten! En ik dacht aan onze huismeester, die vertelde van de enorme lange gedekte Brabantse koffietafels uit zijn jeugd…
Maar er werd in ons land ook altijd gegeten na een begrafenis. In mijn eigen familie vond een van mijn schoonzonen zelfs na de hele ceremonie na de begrafenis, inclusief de koffie en de bitterballen, dat wij als familie toch nog even bij elkaar moesten komen.
Even bij elkaar…Waarop een van mijn zoons een enorme stapel pizza’s bestelde, ook om al etend met elkaar dat samenzijn nog wat te rekken….familie…daar gaat het over…de warmte van elkaars aanwezigheid, de rouw samen beleven, en dan is eten wel de beste verbindingsschakel die er is. Troost zoeken bij elkaar.
Deze tentoonstelling moet iedereen gaan zien…want ik heb nog niets verteld over alle nieuwe culturen die tegenwoordig in ons land ook hun rituelen bij dood en afscheid beleven…die zijn op deze tentoonstelling royaal vertegenwoordigd.