Column 24 oktober 2018


Redactie AD
Titel: Respect.

We fietsten jaren geleden wel eens in Osdorp langs een kanaal: “Daar woont Wim Kok”, zeiden we en wezen op een modern bungelowachtig nieuwbouwhuis. Alle huizen daar aan de overkant van het water waren nieuw. De tuinen moesten nog groeien, waren zogezegd nog in aanbouw. Kaal.
Later in mijn leven werd mij gevraagd te schrijven over spullen van bekende mensen. Zo was er een tentoonstelling, waarop mevrouw Kok een lieflijk klein weefwerkje toonde. Zo hoorden wij over de hobby van de vrouw van de minister president: “Mijn vrouw weeft”, lichtte hij toe. In zijn woorden klonk liefde en oprechte belangstelling en ik vond dat opmerkelijk; ik ben het nooit vergeten. Hoewel mijn stemgedrag niet zijn kant op wees, lette ik altijd goed op wat hij zei. En toen ik op een bijeenkomst, waar ik als bestuurslid van de auteursrechtenvereniging Lira aanwezig was en ik toevallig tegenover hem terechtkwam, flapte ik eruit: “Wij missen u!”, waarop hij net zo direct en spontaan antwoordde: “Ik mis u ook!”
Dat was net na de val van zijn kabinet, dat was gestruikeld over het Srebrenica debacle. We zagen hem in een reportage in 2002 in een mortuarium in Bosnië langs stellingen lopen waarop nog negenhonderd niet geïdentificeerde lichamen van gestorven mannen in plastic lijkzakken lagen. En zoals bij alle herinneringsmomenten uit zijn regeerperiode die naar aanleiding van zijn overlijden op de televisie werden getoond, zagen wij bij dit fragment hoe hij nog steeds leed over die rampzalige periode die leidde tot de dood van duizenden mannen. “Een open gat, dat nog steeds niet gedicht is”. of woorden van gelijke strekking, sprak hij. En ondanks dat er al verkiezingen waren gepland, trad hij af! Het was een “kras op de ziel” van Kok. Hij noemde zelf deze periode in de geschiedenis van ons land “een inktzwarte bladzijde”.
Er kwam later nog een graat in zijn publieke keel terecht, toen hij als commissaris bij ING stevige beloningen voor de top van de bank fiatteerde, terwijl hij als premier nogal luidkeels had gefulmineerd tegen de “exhibitionistische zelfverrijking” van de bankiers!
Wat je van hem misschien niet direct zou verwachten; hij was dol op toneel en dans! Hij was bevriend met Hans van Manen en sloeg, samen met zijn vrouw Rita, geen voorstelling over. Ellen Vogel was zijn favoriete actrice, met wie hij “en famille” ook bevriend raakte. Ted Brandsen, artistiek directeur van Nationale Opera en Ballet, in de Volkskrant: “Ik ken weinig mensen die zoveel voor de kunst hebben betekend!”
Wim Kok was een man, waarvan mijn grootmoeder zaliger zou hebben gezegd: “Het is een mijnhéér!”