Redactie AD
Titel: Landverhuizers.

Ik hoorde Wim Pijbes, kunsthistoricus met een indrukwekkend museaal verleden, vertellen van zijn plannen de oude vertrekhal van de Holland Amerika Lijn in Rotterdam nieuw leven in te blazen. Zijn verhaal bracht ogenblikkelijk een onvergetelijk verhaal uit een Amerikaanse roman in mijn geheugen naar boven, dat ik u niet wil onthouden. Ik ben vergeten hoe het boek heette, maar het verhaal over de landverhuizers uit Ierland ,Rusland,Italië…. overal uit Europa over de arme hongerige mensen die in Amerika een betere toekomst gingen zoeken, heeft zich voorgoed in mijn kop genesteld

Aan boord van een van die grote schepen bevond zich een jonge moeder met een pasgeboren kindje in haar armen .. Zij stond tijdens de overtocht op het moment, dat het Vrijheidsbeeld (1886) in de haven van New York in zicht kwam, met haar baby in de armen, aan de reling van het met mensen afgeladen schip. Zonder zich te bedenken werpt zij razendsnel haar kind overboord…..Waarom?

Het schip meert af. Aan de wal staan wachtende mensen, familieleden….Ook een zenuwachtige man, in het zwart gekleed. Met een zoekende blik kijkt hij naar de mensen die via de loopplank het schip verlaten. Wat zoekt hij?

Ook de jonge moeder zoekt met haar ogen de menigte af vanaf her ogenblik dat zij van de loopplank op de wal stapt. De man in het zwarte pak stapt op haar af. Kent hij haar? . Hij spreekt de vrouw aan. Ze knikt. Na een kort gesprek, neemt hij haar koffertje van haar over. Hij steekt zijn arm uit, zij haakt in. Samen verlaten ze de krioelende mensenmassa op weg naar het wachtende rijtuig.

Hoe zit dat nu? Wat dreef de man naar de vrouw, wat vertelde hij haar? De man is een jonge weduwnaar. Hij zorgt voor zijn pasgeboren baby, zijn vrouw is in het kraambed gestorven. Hij zoekt een min voor zijn kind, een vrouw die zijn kind kan zogen….

De vrouw wist van familieleden, die de verhalen van hun vertrokken verwanten in de brieven naar huis hadden gelezen…over de jonge weduwnaars. wiens vrouw in het kraambed was gestorven…die wanhopig op zoek waren naar een zogende vrouw, een min, die hun jonge kind kon redden!

Dat verhaal haakte zich in mijn kop. Het is van alle tijden. Hele volksstammen zijn over de wereld gaan trekken, door honger en armoe gedwongen op zoek te gaan naar een beter leven, niks nieuws onder de zon. Ik probeer mij te verplaatsen in die vrouw, die haar eigen vlees en bloed offert en haar moedermelk gebruikt om zelf te overleven…

Ik hoor in de Wereld Draait door, Matthijs van Nieuwkerk, aan Freek de Jonge de vertaling voorlezen van het woord ambitie; “Ik ga vóór!”.

Levensdrang. Ik ben de eerste. Zelfs je eigen kind overboord gooien…