Redactie AD
Titel :slotaccoord

Al een paar weken liep ik om het boek van Willeke Stadtman heen. Ik bladerde er af en toe in, ik dacht na, ik las weer een stukje. “15 misverstanden over euthanasie” was de ondertitel, hetgeen het boek voor mij nog brandgevaarlijker maakte. Na de bekendmaking, dat er in de politiek een plan was gelanceerd om bij een voltooid leven een mogelijkheid te hebben dat “voltooide leven” te beëindigen op een geaccepteerde manier, ontstak ik in treurige boosheid. Ons leven, waarin we over het algemeen ons best doen tot ons recht te komen, verantwoordelijkheden aan te gaan voor ons zelf en voor de wereld om ons heen, “voltooid” te verklaren…ik vond dat een vreselijke gedachte.
Wat is voltooid? Wie bepaald dat? Wanneer je de verhalen in dit boek leest, kun je je voorstellen dat er voor een aantal mensen weinig reden is om dóór te leven. En ik denk aan de uitspraak van onze oude huisarts: “Wanneer mensen echt grote doodsdrift hebben uit het leven te stappen, moet je ze laten gáán! Help ze dan!”
Ik denk ook aan het leven van mijn moeder. Na de oorlog kreeg ze borstkanker. Na een amputatie bleek na een jaar dat de ziekte was uitgezaaid in haar botten, hetgeen nog een zesjarig traag verlopend en buitengewoon pijnlijk proces opleverde. Ze had een sterk hart, dat het vertikte op te geven, tot ze in 1951 op 46 jarige leeftijd stierf. Ik was net 18 jaar, mijn broer 16, en ik herinnerde me nog, naast het verdriet, de enorme opluchting dat wij haar afschuwelijke pijn, waartegen uitsluitend steeds hogere doses morfine werden ingezet om haar broze leven te verlichten, niet meer machteloos moesten aanzien. Bij mijn moeder leefde nog heel lang de hoop, dat ze beter zou worden….In de jaren na de oorlog waren de middelen iemand te genezen nog niet zo verfijnd als tegenwoordig: amputatie van een borst, hormooninjectie,s, pijnlijke bestraling…dan had je het zo,n beetje gehad. En toch…
Haar leven was nog lang niet voltooid. Tot het laatst behield ze haar sarcastische gevoel voor humor, dat haar ook door de oorlog had geholpen bij al die gevaarlijke beslissingen, al die onderduikers die verder moesten. Ze heeft haar korte leven lang het bange kind dat ik was laten zien welke keuzes ze maakte. Ze leerde mij de do,s and the dont,s van het leven, die daardoor ook voor mij nog steeds als leiddraad gelden. Maar het verhaal van mijn moeder is een hoogst persoonlijk verhaal. En het boek van Willeke Stadtman is ook een inzichtgevend boek, waarin veel misverstanden over euthanasie worden opgeruimd. Bij werkelijk ondraaglijk leiden, en dat kan alleen maar persoonlijk worden vastgesteld, is er in ons land een uitweg. En Willeke Stadtman ruimt in haar boek heel veel misverstand hierover op buitengewoon genuanceerde wijze weg.
Het rapport van de Adviescommissie “voltooid leven” verscheen op 4 februari 2016 en veroorzaakte veel commotie. Conclusie: alles kan bij het oude blijven. De euthanasiewet is toekomstbestendig, Hulp bij zelfdoding dient voorbehouden te blijven aan artsen.